Η αναθέρμανση του πλανήτη δεν αποτελεί αποκλειστικά σημερινό φαινόμενο

11 Νοεμβρίου 2021

Για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει σήμερα με την κλιματική αλλαγή, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την ίδια τη φύση, τους μηχανισμούς που χρησιμοποιεί και τις εξελικτικές διαδικασίες που ακολουθεί. Μελετώντας το παρελθόν αντλούμε χρήσιμα στοιχεία για το μέλλον.

Η αναθέρμανση του πλανήτη δεν αποτελεί αποκλειστικά σημερινό φαινόμενο. Στην ιστορία της Γης, υπήρχαν παγετώδεις και μεσοπαγετώδεις περίοδοι, όπου επικρατούσε ψύξη και τις οποίες διαδέχονταν περίοδοι αναθέρμανσης του πλανήτη. Σήμερα βιώνουμε μια μεσοπαγετώδη περίοδο, δηλαδή μια περίοδο όπου η θερμοκρασία ανεβαίνει, οι πάγοι λιώνουν και η θαλάσσια στάθμη ανέρχεται. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες επηρεάζουν και επιταχύνουν τη διαδικασία αυτή. Ο προϊστορικός άνθρωπος πριν από 18.000 χρόνια, οδεύοντας προς το σήμερα, βίωσε μια ραγδαία φυσική μεταβολή της θαλάσσιας στάθμης. Εκείνη την περίοδο οι ανατολικές Κυκλάδες ήταν μια ενιαία ξηρά, με τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Σύρος, Δήλος, Μύκονος, Πάρος, Αντίπαρος, Νάξος και μικρές Κυκλάδες να είναι ενωμένα. Ο πλανήτης άρχισε να αναθερμαίνεται με αποτέλεσμα την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης. Καθώς ανέβαινε η θερμοκρασία, ανέβαινε και η θαλάσσια στάθμη με αποτέλεσμα η τότε ξηρά να κατακλυστεί από νερό. Με την σύγχρονη αυξανόμενη άνοδο της θερμοκρασίας η ιστορία θα επαναληφθεί, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσουν οι παράκτιες περιοχές με μικρές κλίσεις και χαμηλό ανάγλυφο.

Η κλιματική αλλαγή όταν συνδυάζεται με την άναρχη δόμηση στον αστικό ιστό είναι υπεύθυνη και για τα συχνά πλημμυρικά φαινόμενα. Ταυτόχρονα, οι δασικές πυρκαγιές εντείνουν τα φαινόμενα αυτά ειδικά σε περιπτώσεις ακραίων βροχοπτώσεων. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο, όπου η φωτιά καταστρέφει τη βλάστηση, το νερό των βροχοπτώσεων δεν κατεισδύει, μεταφέρεται μαζί με υλικό που αποσπά από το έδαφος μέσω της επιφανειακής απορροής προς τα κατάντη, με αποτέλεσμα να πλημμυρίζουν οι πεδινές περιοχές.

Η ίδια η φύση σε πολλές περιπτώσεις μάς δίνει απαντήσεις στα προβλήματα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή. Συγκεκριμένα, παράκτιες γεωμορφές όπως είναι οι αμμοθίνες και οι απολιθωμένες ακτογραμμές (ακτόλιθοι) δρουν προστατευτικά για τις παράκτιες, χαμηλού υψομέτρου περιοχές καθώς αποσβένουν την κυματική ενέργεια και τις προφυλάσσουν από την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα φυσικής λύσης απέναντι στην παράκτια διάβρωση και την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης, είναι οι τεχνητοί ακτόλιθοι, οι οποίοι δρουν ως «κυματοθραύστες» χρησιμοποιώντας υλικό από την φιλοξενούμενη παραλία.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι πιο σημαντική από ποτέ, καθώς τα παιδιά, οι μελλοντικοί πολίτες αυτού του κόσμου, θα πρέπει να μάθουν τη σημασία του περιβάλλοντος, της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών, ώστε να προστατευθούν αλλά και να προστατέψουν το σπάνιο και ιδιαίτερο περιβάλλον που μας φιλοξενεί.